Hợp đồng kỳ hạn là gì? Các loại hợp đồng kỳ hạn phổ biến

Hợp đồng kỳ hạn là một trong bốn loại hợp đồng thường gặp trong hoạt động đầu tư hàng hóa phái sinh. Sau đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết hơn xem hợp đồng kỳ hạn là gì? Các yếu tố cần có trong hợp đồng kỳ hạn cũng như ưu nhược điểm của loại hình hợp đồng này nhé.

Hợp đồng kỳ hạn là gì?

Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract) là một dạng hợp đồng trong đó 2 bên thỏa thuận việc mua bán hàng hóa (về chủng loại, số lượng, quy cách,…) tại một thời điểm được xác định trong tương lai nhưng với mức giá được chốt tại thời điểm ký kết hợp đồng.

Như vậy, có thể hiểu hợp đồng kỳ hạn là loại hợp đồng mà hàng sẽ được giao sau thời điểm ký kết hợp đồng một khoảng thời gian tương đối dài (thông thường là từ 3 tháng trở lên).

Nếu bạn muốn tìm hiểu khái niệm hợp đồng kỳ hạn chuẩn trong quy định của pháp luật Việt Nam thì theo Khoản 13, Điều 4 Luật Chứng Khoán 2019 quy định

"Hợp đồng kỳ hạn là loại chứng khoán phái sinh giao dịch thỏa thuận, xác nhận cam kết giữa các bên về việc mua hoặc bán số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định vào ngày đã xác định trong tương lai.” 

Ví dụ về hợp đồng kỳ hạn: Vào ngày 01/5/2024 Công ty A (bên bán) ký kết hợp đồng kỳ hạn 6 tháng với bên B (bên mua) về thỏa thuận sẽ cung cấp cho bên B 100 tấn mía đường với mức giá 18.000đ/kg. Đúng 6 tháng sau bên A phải cam kết giao hàng đúng chủng loại và số lượng cho bên B với mức giá 18.000đ/kg, bất kể giá mía đường trên thị trường tại thời điểm đó là như thế nào đi chăng nữa.

Các yếu tố cần có trong hợp đồng kỳ hạn

Dựa vào khái niệm vừa được nêu ra ở trên, chúng ta có thể xác định các yếu tố cần có trong hợp đồng kỳ hạn đó chính là:

• Tài sản cơ sở để thực hiện giao dịch: Tài sản để đảm bảo thực hiện giao dịch trong hợp đồng kỳ hạn có thể là tài sản thực (mía đường, lúa mì, gạo, đậu tương, cà phê,…) hoặc tài sản tài chính (cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ,…).

• Các bên tham gia hợp đồng: Đương nhiên rồi, cũng như các loại hợp đồng giao dịch khác thì hợp đồng kỳ hạn cũng cần sự có mặt của các bên tham gia hợp đồng mà cụ thể ở đây là bên bán và bên mua.

• Kỳ hạn của hợp đồng: Là thời điểm thanh toán hợp đồng ở tương lai đã được xác định khi ký kết hợp đồng kỳ hạn.

• Giá kỳ hạn: Còn được gọi là giá xác định thanh toán. Đây là mức giá được quy định tại thời điểm ký kết hợp đồng kỳ hạn và thông thường sẽ được tính dựa vào giá giao ngay và lãi suất của thị trường (ước tính trên cơ sở thỏa thuận của đôi bên).

Liên hệ: Nhìn vào ví dụ về hợp đồng kỳ hạn đã nêu ở phần khái niệm chúng ta có thể xác định các yếu tố có trong hợp đồng này là:

• Tài sản cơ sở: Tài sản thực ở đây là mía đường, tài sản tài chính là tiền mặt hoặc cổ phiếu, trái phiếu.

• Các bên tham gia hợp đồng: Bên A (bên bán) và bên B (bên mua).

• Kỳ hạn của hợp đồng: Ngày 01/11/2024

• Giá kỳ hạn: 18.000đ/kg.

6 loại hợp đồng kỳ hạn phổ biến nhất hiện nay

Hiện nay hợp đồng kỳ hạn được áp dụng khá nhiều trên thực tế và có 6 loại hợp đồng kỳ hạn phổ biến nhất trên thị trường đó chính là:

• Hợp đồng kỳ hạn hàng hóa: Đây là hợp đồng kỳ hạn có tài sản cơ sở là tài sản thực (lúa mì, gạo, mía đường, cà phê,…).

• Hợp đồng kỳ hạn cổ phiếu: Là loại hợp đồng kỳ hạn có tài sản cơ sở là cổ phiếu.

• Hợp đồng kỳ hạn trái phiếu: Tương tự như trên, đây là loại hợp đồng kỳ hạn có tài sản cơ sở là trái phiếu.

• Hợp đồng kỳ hạn tiền tệ: Đây là loại hợp đồng mà 2 bên tham gia cam kết mua, bán một số lượng ngoại tệ xác định với mức giá được ấn định vào thời điểm ký kết hợp đồng.

• Hợp đồng kỳ hạn lãi suất: Là loại hợp đồng mà 2 bên tham gia thống nhất mức lãi suất được trả khi đến kỳ hạn của hợp đồng.

• Hợp đồng kỳ hạn không giao dịch: Là loại hợp đồng kỳ hạn mà trong đó 2 bên thỏa thuận giao dịch bằng tiền mặt (cash settlement) thay vì giao nhận tài sản gốc (physical delivery).

Các đặc điểm của hợp đồng kỳ hạn

Hợp đồng kỳ hạn có những đặc điểm cơ bản sau đây:

• Thời hạn thực thi của hợp đồng kỳ hạn là ở tương lai, không phải ngay tại thời điểm ký kết hợp đồng.

• Khi đến kỳ hạn của hợp đồng thì hai bên bắt buộc phải thực hiện các nghĩa vụ đã cam kết của mình đối với đối tác.

• Các điều khoản trong hợp đồng kỳ hạn được 2 bên tham gia ký kết hợp đồng tự thỏa thuận với nhau, không thông qua trung gian và không phải chi trả bất cứ khoản phí nào.

• Tài sản cơ sở trong hợp đồng kỳ hạn là bất kỳ loại tài sản nào do 2 bên tham gia ký kết hợp đồng tự thỏa thuận mà không bắt buộc phải chuẩn hóa về số lượng, chất lượng và giá trị.

• Các loại hợp đồng kỳ hạn không được niêm yết và giao dịch tại thị trường tập trung (sàn giao dịch) mà giao dịch tại thị trường OTC (thị trường phi tập trung).

• Hợp đồng kỳ hạn có tính thanh khoản thấp, không cần ký quỹ và không có sự tham gia của các trung tâm thanh toán bù trừ.

Ưu nhược điểm của hợp đồng kỳ hạn

Với những đặc điểm cơ bản nêu trên thì hợp đồng kỳ hạn có những ưu điểm và nhược điểm mà các nhà đầu tư cần biết sau đây:

Ưu điểm của hợp đồng kỳ hạn

• Hợp đồng kỳ hạn được sử dụng nhằm mục đích cố định khoản chi phí của doanh nghiệp theo một mức giá đã được ấn định trước tại thời điểm ký kết hợp đồng, bất chấp sự biến động của giá cả tài sản đó trên thị trường vào thời điểm thanh toán. Đây cũng chính là lý do nhiều doanh nghiệp lựa chọn phòng ngừa rủi ro bằng hợp đồng kỳ hạn trước trước sự biến động thất thường của giá cả hàng hóa hay lãi suất cho doanh nghiệp.

• Hợp đồng kỳ hạn giúp 2 bên tham gia ký kết có thể linh hoạt về thời gian thực hiện hợp đồng, thời gian giao dịch hợp đồng, quy mô hợp đồng,… bằng các thỏa thuận riêng mà không bị ảnh hưởng bởi bên thứ 3.

Những rủi ro của hợp đồng kỳ hạn

• Hợp đồng kỳ hạn được giao dịch tại thị trường OTC nên tính thanh khoản thấp do không được giao dịch tập trung và liên thông, chính vì vậy các bên tham gia ký kết hợp đồng kỳ hạn phải chịu rủi ro tương đối lớn khi tham gia loại hợp đồng này.

• Trong hợp đồng kỳ hạn 2 bên tham gia không có ký quỹ cũng như không có sự tham gia của các trung tâm thanh toán bù trừ nên nếu một bên không thực hiện đúng cam kết trong hợp đồng thì bên còn lại sẽ tốn kém khá nhiều thời gian cũng như chi phí khi giao dịch.

AnfinX - Ứng dụng hỗ trợ đầu tư phái sinh hàng hóa hiệu quả, an toàn

Như vậy các bạn vừa cùng tìm hiểu qua về hợp đồng kỳ hạn là gì cũng như những thông tin quan trọng cần biết liên quan đến loại hình hợp đồng này. Có thể nói bên cạnh những ưu điểm thì hợp đồng kỳ hạn cũng tồn tại rủi ro khá lớn về tính thanh khoản cũng như thanh toán, chính vì vậy các nhà đầu tư cần tìm hiểu thật kỹ thông tin trước khi tham gia ký kết loại hợp đồng này.

AnfinX là ứng dụng hỗ trợ đầu tư tài chính đáng tin cậy dành cho các nhà đầu tư.

Nếu bạn đang muốn tìm kiếm một ứng dụng hỗ trợ tài chính giúp việc đầu tư phái sinh hàng hóa gặp nhiều thuận lợi thì AnfinX là một lựa chọn không nên bỏ qua vì những lý do sau:

• AnfinX là ứng dụng đã được Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam cấp phép và bảo lãnh hoạt động đúng pháp luật.

• Các giao dịch nạp/ rút khi sử dụng AnfinX được thực hiện nhanh chóng và an toàn.

• AnfinX cung cấp thông tin thị trường đa dạng, nhanh chóng và chính xác giúp các nhà đầu tư nắm bắt được nhiều cơ hội để tham gia chốt lời.

• AnfinX có đội ngũ chuyên gia tài chính nhiều kinh nghiệm sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ có hiệu quả cho các nhà đầu tư.