Các yếu tố ảnh hưởng giá cà phê thế giới

Giá cà phê tăng giảm do đâu? Để hiểu rõ hơn về vấn đề này thì việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng giá cà phê như cung cầu, thời tiết, chính sách xuất nhập khẩu cho đến kinh tế vĩ mô là vô cùng cần thiết. Tất cả yếu tố trên đều có thể tạo nên những đợt tăng giảm mạnh. Cùng AnfinX tìm hiểu chi tiết từng yếu tố tác động trực tiếp đến giá cà phê trên thị trường quốc tế, xem tiếp nhé! 

1. Yếu tố cung cầu quyết định giá

1.1. Sản lượng từ các nước xuất khẩu chính (Brazil, Việt Nam, Colombia)

Theo Qahwa World, hai nước dẫn đầu thế giới về sản lượng cà phê là:

• Đứng đầu là Brazil với khoảng 38% tổng sản lượng cà phê toàn cầu, sản xuất lên tới 3,98 triệu tấn trong 2024. Brazil chủ yếu sản xuất Arabica, đóng góp hơn cả 5 nước xuất khẩu tiếp theo cộng lại.
• Việt Nam đứng thứ hai với sản lượng khoảng 1,81 triệu tấn (17%), chủ yếu là cà phê Robusta - dễ trồng, chịu nhiệt tốt và được coi là lựa chọn chủ lực trong mảng cà phê hòa tan. 

Bên cạnh đó còn có Colombia đạt khoảng 774.000 tấn (7%) nổi bật với Arabica chất lượng cao từ các vùng cao như Huila, Antioquia. Indonesia cũng đóng góp khoảng 654.000 tấn (6%), cả Robusta và Arabica, đặc biệt từ Sumatra, Java và Sulawesi. 

Nguồn cung (sản lượng) tại các nước xuất khẩu chủ lực là yếu tố ảnh hưởng giá cà phê mạnh mẽ, cụ thể:

• Sản lượng tăng: Nguồn cung dồi dào sẽ ít áp lực lên giá (cung > cầu), nhưng có thể gây giảm lợi nhuận người trồng nếu vượt cung. Ví dụ, khi Brazil và Việt Nam phục hồi sản lượng, giá cà phê trên thị trường có xu hướng “hạ nhiệt”.
• Sản lượng giảm: Trái ngược với trường hợp trên, khi nguồn cung khan hiếm, giá cà phê sẽ tăng mạnh (cung < cầu). Ví dụ, hạn hán tại Brazil hoặc thời tiết bất lợi ở Việt Nam dẫn đến thiếu nguồn cung, kích hoạt sóng tăng giá cà phê toàn cầu.

Cung cầu cà phê ảnh hưởng đến giá

→ Xem thêm:

• Cập nhật giá cà phê Arabica thế giới hôm nay
• Cập nhật giá cà phê Robusta thế giới hôm nay

1.2. Tình hình tiêu thụ toàn cầu

Nhu cầu tiêu thụ cà phê toàn cầu vẫn tiếp tục tăng ổn định, tạo sức ép cung - cầu rõ nét và đây là một yếu tố ảnh hưởng giá cà phê mà nhà đầu tư nên chú ý. Với sự tăng trưởng ở các thị trường truyền thống như Mỹ, châu Âu và bùng nổ ở châu Á, nguồn cung cà phê có thể bị thiếu hụt, khiến giá biến động mạnh:

• Hoa Kỳ: Hiện tại có 67% người lớn uống cà phê mỗi ngày - mức cao nhất trong 20 năm qua. Người tiêu dùng chuyển sang cà phê đặc sản và đóng gói tiện dụng (pods, RTD), giúp kéo giá tăng nhờ “nhu cầu cao cấp” (theo Grand View Research). 
• Châu Âu: Thị trường này chiếm gần 30% tổng tiêu thụ cà phê toàn cầu (~3,2 triệu tấn), mức tiêu thụ cá nhân không tăng nhưng nhu cầu cà phê chất lượng cao (specialty) và nhập khẩu cà phê tăng (theo wikipedia). 
• Thị trường mới nổi: Châu Á và Thái Bình Dương tăng trưởng nhanh nhờ đô thị hóa, thu nhập tăng và văn hóa quán cà phê phát triển, đặc biệt Trung Quốc chứng kiến sự tăng trưởng tiêu dùng vượt trội - tăng 58% quán cà phê trong 2023 (theo CoBANK). 

Có thể nói, tình hình tiêu thụ là một trong những yếu tố ảnh hưởng giá cà phê nhiều nhất:

• Khi nhu cầu cà phê tăng ở Mỹ và châu Đại Dương, đặc biệt ở phân khúc specialty và tiện lợi (RTD) thì nguồn cung khó đáp ứng nhanh dẫn đến áp lực tăng giá.
• Thị trường Châu Âu vẫn giữ ổn định  mức tiêu thụ cà phê, cùng với yêu cầu về chất lượng tạo ra “sức hút” nhập khẩu cà phê, nên giá luôn được giữ ở mức cao.
• Tăng trưởng nhanh tại châu Á càng làm thu hẹp biên độ cung cầu, khiến giá cà phê toàn cầu trở nên nhạy cảm hơn với biến động sản xuất, dễ làm giá tăng.

Mức tiêu thụ là một yếu tố ảnh hưởng giá cà phê

→ Xem thêm: Hướng dẫn đầu tư cà phê tại Việt Nam - Kênh đầu tư hàng hóa hấp dẫn

1.3. Tồn kho và dự trữ chiến lược

Các báo cáo tồn kho tại sàn giao dịch lớn (như ICE) và các nước nhập khẩu đóng vai trò là yếu tố ảnh hưởng giá cà phê, cụ thể:

• Khi tồn kho nhiều: Chỉ số tồn kho tăng lên thì giá cà phê thường có xu hướng giảm do nguồn cung dồi dào. Điều này thường xảy ra khi sản lượng tăng hoặc nhu cầu tạm thời suy yếu, từ đó tạo ra sự ổn định hoặc giảm giá tạm thời. 
• Khi tồn kho ít: Trường hợp sản lượng cà phê tồn kho còn ít, đây là dấu hiệu mạnh cảnh báo cung khó đáp ứng nhu cầu. Vì thế, thị trường thường xuất hiện tâm lý lo sợ sự khan hiếm, nhà sản xuất giữ hàng và đẩy giá lên nhanh chóng.

Ngoài báo cáo tồn kho từ ICE thì nhà đầu tư có thể tham khảo thông tin tương tự từ các nước nhập khẩu, được gọi là "destination stocks" như GCA tại Mỹ, ECF ở EU và JCA ở Nhật. Các báo cáo này sẽ phản ánh nhu cầu thực tế và mức độ dự trữ. Khi mức tồn kho thấp, thị trường càng e ngại nguồn cung không đủ, khiến giá nhảy nhanh hơn và ngược lại.

Tồn kho cũng gây biến động giá cà phê

2. Yếu tố tự nhiên và thời tiết: Rủi ro khó lường

2.1. Hạn hán và mưa lũ tại Brazil

Brazil là nhà sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, nên hạn hán hoặc sương giá tại đây có thể làm suy giảm sản lượng nghiêm trọng. Thế nên, nhà đầu tư có thể xem thời tiết là một yếu tố ảnh hưởng giá cà phê mạnh mẽ. Một số ví dụ về yếu tố thời tiết tác động đến giá cà phê mà bạn nên rút kinh nghiệm để đầu tư hiệu quả hơn:

• Hạn hán kéo dài tại các vùng trồng chủ đạo như Minas Gerais và São Paulo đã khiến sản lượng cà phê giảm 10 - 15% và giá cà phê thô tăng hơn 20% từ giữa 2024 (theo Alexander Henry Coffee).
• Những cảnh báo sương giá bất ngờ tại vùng cà phê Brazil làm các hợp đồng tương lai arabica và robusta trên sàn giao dịch phái sinh ICE nhảy vọt, arabica tăng ≈1.5%, robusta ≈3.2% (theo Comunicaffe).

Để hạn chế sự ảnh hưởng do thời tiết, nhiều nông dân Brazil bắt đầu đầu tư hệ thống tưới tiêu như hệ tưới pivot trung tâm để bảo đảm năng suất. Điều này dù làm chi phí cao nhưng giúp giảm thiểu rủi ro mất mùa và góp phần kiểm soát giá cà phê trên toàn cầu.

Thời tiết ảnh hưởng nhiều đến giá cà phê

→ Xem thêm:

• Thông tin về thị trường đầu tư cà phê Robusta phái sinh
• Tìm hiểu thông tin chi tiết về đầu tư cà phê Arabica phái sinh

2.2. Tác động của hiện tượng El Niño & La Niña

El Niño và La Niña là hai hiện tượng khí hậu toàn cầu (ENSO), cụ thể:

• El Niño (pha ấm) là khi nước biển ở vùng Trung và Đông Thái Bình Dương trở nên ấm hơn mức bình thường, kèm theo sự suy yếu của gió thương mại, làm thay đổi dòng hải lưu và khí áp, gây ra hạn hán ở một số vùng và mưa lũ ở vùng khác.
• La Niña (pha lạnh) là pha ngược lại với El Niño, khi nước biển ở vùng Trung và Đông Thái Bình Dương trở nên mát hơn bình thường và gió thương mại hoạt động mạnh hơn, dẫn đến mưa nhiều hoặc lạnh hơn ở nơi này và khô hơn ở nơi khác.

Trên thực tế, El Niño và La Niña cũng là yếu tố ảnh hưởng giá cà phê tại các vùng cung ứng sản lượng chính:

• Nam Mỹ (Brazil): El Niño xuất hiện đưa Brazil vào tình trạng hạn hán và sương nóng, làm giảm sản lượng arabica, tạo áp lực tăng mạnh lên giá cà phê toàn cầu. Ngược lại, La Niña có thể gây mưa muộn hoặc sương giá làm rối loạn quá trình ra hoa, dẫn đến mất mùa và khiến nhà đầu tư lo ngại thị trường khan cung, từ đó đẩy giá lên cao.
• Đông Nam Á (Việt Nam, Indonesia): Ở trường hợp El Niño, Việt Nam và Indonesia sẽ bị giảm sản lượng rõ rệt, đẩy giá robusta trên thị trường toàn cầu leo thang, thậm chí chạm mức cao kỷ lục. Trong khi đó, La Niña mang đến mưa nhiều, làm giảm chất lượng hạt, khiến thị trường lo ngại về cung ứng và giá có xu hướng biến động mạnh.

Tìm hiểu hiện tượng El Niño & La Niña

3. Yếu tố kinh tế vĩ mô và tiền tệ

3.1. Tỷ giá hối đoái và sức mạnh đồng USD

Một yếu tố ảnh hưởng giá cà phê tiếp theo là tỷ giá hối đoái USD - đặc biệt là thước đo sức mạnh của đồng USD qua USD Index (DXY), đóng vai trò quan trọng trong cơ chế hình thành giá cà phê toàn cầu. Trong thực tế, giá cà phê và sức mạnh của đồng USD thường có sự tương quan nghịch nhau:

• Khi USD mạnh lên: Cà phê trở nên đắt hơn với người mua dùng ngoại tệ khác. Điều này làm giảm nhu cầu nhập khẩu, từ đó tạo áp lực giảm giá cà phê. Bên cạnh đó, các hợp đồng tương lai có thể bị bán tháo, khiến giá tiếp tục suy yếu.
• Khi USD suy yếu: Cà phê trở nên rẻ hơn với người mua dùng ngoại tệ khác. Điều này kích thích nhu cầu nhập khẩu tăng, từ đó góp phần kéo giá cà phê tăng. Song song với đó, các hợp đồng phái sinh cà phê sẽ được nắm giữ, làm giá tăng thêm. 

3.2. Lạm phát, suy thoái và tăng trưởng kinh tế

Sự thay đổi trong chu kỳ kinh tế, từ suy thoái, lạm phát đến tăng trưởng đều đóng vai trò là yếu tố ảnh hưởng giá cà phê:

• Suy thoái kinh tế: Người tiêu dùng có xu hướng cắt giảm chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu, bao gồm cà phê. Điều này làm giảm nhu cầu tiêu thụ, từ đó có thể gây áp lực giảm giá cà phê. Tuy vậy, đối với cà phê đặc sản, nhu cầu có thể bền vững ngay cả trong thời kỳ khó khăn.
• Lạm phát cao: Trong giai đoạn lạm phát leo thang, chi phí sản xuất, từ giá hạt cà phê nguyên liệu, nhân công, đến vận chuyển đều tăng mạnh. Khi chi phí này được chuyển sang người tiêu dùng, giá cà phê bán lẻ dễ bị đẩy lên, góp phần làm tăng giá hàng hóa nói chung. 
• Tăng trưởng kinh tế: Nền kinh tế tăng trưởng ổn định thì mức thu nhập được nâng lên, nhu cầu tiêu thụ cà phê, đặc biệt trong phân khúc cao cấp, cà phê đặc sản có xu hướng gia tăng. Xu hướng này kéo theo nhu cầu mạnh, thúc đẩy giá cà phê tăng theo phần nhu cầu toàn cầu.

Tình hình thị trường tác động đến giá cà phê

4. Các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá cà phê

4.1. Hoạt động đầu cơ và tâm lý thị trường

Khi phân tích yếu tố ảnh hưởng giá cà phê, AnfinX khuyên nhà đầu tư không nên bỏ qua sự tác động của:

• Các quỹ đầu cơ: Thông thường, khoảng 80% các đợt tăng giá là do các quỹ đầu cơ tạo ra, dẫn đến mức biến động “không thể tin nổi”, vì quy mô thị trường cà phê tương đối nhỏ so với vàng, cổ phiếu,... nên chỉ cần một số vốn nhỏ của các quỹ cũng có thể làm cả thị trường chao đảo. 
• Tâm lý thị trường: Các báo cáo, tin tức hoặc nhận định từ các tổ chức lớn có thể tạo “nỗi sợ thiếu hụt” hoặc kỳ vọng tăng giá, kích hoạt lượng mua ồ ạt hoặc bán tháo. Tin đồn hoặc nhận định cũng có thể tạo hiệu ứng lan truyền, khiến thị trường hoạt động theo đám đông (tâm lý FOMO). 

4.2. Chi phí vận chuyển và chuỗi cung ứng 

Tất cả các vấn đề liên quan đến chi phí vận chuyển và chuỗi cung ứng đều là yếu tố ảnh hưởng giá cà phê trong ngắn hạn (một số trường hợp dài hạn):

• Logistics bị gián đoạn: Sự thiếu hụt container và đình công tại cảng ở các nước sản xuất như Colombia khiến chi phí vận chuyển tăng mạnh, những tổn thất này ngay lập tức “dịch chuyển” lên giá cà phê xuất khẩu và cuối cùng là giá bán lẻ toàn cầu - đẩy giá lên cao. 
• Bất ổn địa chính trị: Khủng hoảng vận tải qua kênh đào Suez và đường biển Đỏ buộc các tàu phải đi đường vòng dài hơn, tăng chi phí vận chuyển và bảo hiểm, kết quả là giai đoạn này khiến giá cà phê nhập khẩu tại nhiều khu vực đắt đỏ hơn.
• Chi phí vận chuyển nội bộ tăng: Bên cạnh vấn đề quốc tế, việc thiếu nhân công, chi phí lao động tăng và đình trệ nội địa (như thiếu công nhân cảng, giao hàng cuối cùng gặp khó) cũng làm gia tăng phí giao nhận và lưu kho, từ đó ảnh hưởng đến giá cà phê cuối cùng.

Giá cà phê bị ảnh hưởng từ chi phí vận chuyển

4.3. Chính sách xuất nhập khẩu của các nước

Ngoài các vấn đề trên thì còn một số yếu tố ảnh hưởng giá các phê khác mà bạn nên biết:

• Thuế quan cao: Tháng 8/2025, Mỹ áp mức thuế nhập khẩu 50% đối với cà phê Brazil, khiến giá cà phê Arabica trên sàn ICE tăng mạnh 30%. Điều này là vì các nhà nhập khẩu tìm kiếm nguồn thay thế, mặc dù chi phí nhập khẩu tăng và gây hậu quả lan rộng trong hệ thống phân phối quốc tế.
• Rào cản phi thuế quan: Các yêu cầu nghiêm ngặt về vệ sinh, chất lượng hay nguồn gốc (tuân thủ phytosanitary rules, rules of origin) có thể làm tăng chi phí xuất nhập khẩu và gây trì hoãn thông quan, cuối cùng làm giá cà phê xuất khẩu tăng cao mà không cần thay đổi nguồn cung thực tế.
• Thỏa thuận thương mại ưu đãi (FTAs, ICA):
  • Hiệp định như U.S. - Colombia FTA giúp giảm hoặc xóa bỏ thuế, giúp cà phê Colombia vào Mỹ dễ hơn, từ đó có thể làm hạ giá nhập khẩu và cạnh tranh hơn.
  • Hiệp định Cà phê Quốc tế (ICA) từng điều phối hạn ngạch xuất khẩu để ổn định và duy trì giá ổn định, tuy nay hiệu lực không còn mạnh nhưng vẫn là minh chứng lịch sử về cách chính sách “nắn” thị trường.

Lời kết

Như vậy, từ cung cầu, biến động thời tiết, tỷ giá đến chính sách thương mại,... đều là yếu tố ảnh hưởng giá cà phê và khiến thị trường này trở thành một “sân chơi” vừa tiềm năng vừa đầy rủi ro. Việc nắm bắt thông tin nhanh chóng và chính xác chính là chìa khóa giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.

Tải ứng dụng AnfinX ngay để theo dõi giá cà phê hôm nay và bắt đầu giao dịch cà phê phái sinh an toàn, hợp pháp!

Hướng dẫn đăng ký tài khoản trên ứng dụng AnfinX