Lệnh dừng là gì? Hướng dẫn cách sử dụng lệnh dừng hiệu quả

Lệnh dừng mua và lệnh dừng bán là 2 lệnh thường được nhà đầu tư sử dụng để tự động đóng hoặc mở vị thế. Cùng AnfinX tìm hiểu chi tiết về lệnh dừng, tác dụng của nó để sử dụng một cách hiệu quả nhất khi tham gia đầu tư hàng hóa phái sinh.

Lệnh dừng là gì?

Lệnh dừng (Stop Order) là lệnh dùng để nhà đầu tư chốt lời hoặc cắt lỗ khi thị trường biến động bằng cách mua hoặc bán hàng hóa khi giá của nó đạt đến mức giá dừng được thiết lập trước.

Ví dụ: Bạn đang giữ vị thế mua (Long Position) hợp đồng tương lai ngô với giá hiện tại là 1054 USD. Sau khi phân tích, bạn cho rằng nếu giá ngô giảm xuống 1049 USD, thị trường có thể tiếp tục giảm mạnh. Vì vậy, bạn quyết định đặt lệnh dừng ở mức 1050 USD để cắt lỗ, nhằm hạn chế tổn thất nếu giá giảm như dự đoán.

Bên trên là ví dụ với trường hợp bạn đặt lệnh dừng bán. Tuy nhiên, nếu bạn đặt lệnh dừng mua thì khi mức giá hàng hóa chạm đến mức giá dừng, thì hệ thống sẽ tự động mua vào.

Ưu và nhược điểm khi sử dụng lệnh dừng

1. Ưu điểm của lệnh dừng

• Bảo vệ vốn: Lệnh dừng giúp nhà đầu tư tự động thoát khỏi vị thế khi giá di chuyển ngược lại dự đoán, giúp hạn chế tổn thất.
• Bảo vệ lợi nhuận: Bằng cách đặt lệnh dừng sau khi giá đã tăng (đối với lệnh mua) hoặc giảm (đối với lệnh bán) ở một mức nhất định.
• Tự động hóa giao dịch: Nhà đầu tư không cần theo dõi thị trường liên tục, vì lệnh dừng sẽ tự động thực hiện khi giá đạt mức xác định.
• Tránh quyết định theo cảm tính: Lệnh dừng giúp nhà đầu tư giữ vững kỷ luật giao dịch và tránh các quyết định cảm tính khi thị trường biến động.

2. Nhược điểm của lệnh dừng

• Biến động giá nhanh: Trong thị trường biến động mạnh, giá có thể nhảy qua mức giá dừng mà không thực hiện lệnh, dẫn đến việc lệnh không được thực hiện đúng như mong muốn.
• Gapping: Trong trường hợp giá mở cửa hoặc đóng cửa cách xa mức giá dừng (gọi là gap), lệnh có thể được thực hiện ở mức giá không mong đợi, gây ra tổn thất lớn hơn dự kiến.
• Giới hạn giá: Nếu giá không đạt được mức giá giới hạn sau khi mức giá dừng được kích hoạt, lệnh có thể không được thực hiện, khiến nhà đầu tư vẫn giữ vị thế trong tình huống bất lợi.
• Nhiễu thị trường: Các biến động ngắn hạn hoặc nhiễu thị trường có thể kích hoạt lệnh dừng không đúng lúc, dẫn đến việc thực hiện lệnh trong điều kiện không thuận lợi.

Phân loại lệnh dừng

Trên thị trường giao dịch hàng hóa phái sinh có 3 loại lệnh dừng chính, cụ thể như sau.

1. Lệnh dừng mua

Lệnh dừng mua là lệnh mua một hàng hóa khi giá của nó tăng lên đạt mức giá dừng.

Lệnh này thường được sử dụng để:

• Mua vào khi giá của hàng hóa vượt qua một mức kháng cự, xác nhận xu hướng tăng.
• Bảo vệ vị thế bán (Short Position) khi giá tăng đến mức giá dừng, để hạn chế lỗ.

Ví dụ: Nếu một nhà đầu tư đặt lệnh dừng mua tại mức giá 50 USD, khi giá tăng lên đến 50 USD hoặc cao hơn, lệnh dừng mua sẽ được kích hoạt và thực hiện.

2. Lệnh dừng bán

Lệnh dừng bán là lệnh bán một hàng hóa phái sinh khi giá của nó giảm xuống đạt mức giá dừng.

Lệnh này thường được sử dụng để:

• Bán ra khi giá của hàng hóa phái sinh giảm xuống dưới một mức hỗ trợ, xác nhận xu hướng giảm.
• Bảo vệ vị thế mua (Long Position) khi giá giảm đến mức giá dừng, để hạn chế lỗ.

Ví dụ: Nếu một nhà đầu tư đặt lệnh dừng bán tại mức giá 30 USD, khi giá giảm xuống đến 30 USD hoặc thấp hơn, lệnh bán sẽ được kích hoạt và thực hiện.

3. Lệnh dừng giới hạn

Lệnh dừng giới hạn là sự kết hợp giữa lệnh dừng và lệnh giới hạn. Khi giá đạt đến mức giá dừng, lệnh dừng sẽ trở thành lệnh giới hạn với mức giá thực hiện được xác định trước.

Mục đích của lệnh dừng giới hạn giúp nhà đầu tư kiểm soát giá thực hiện lệnh sau khi kích hoạt, tránh việc lệnh bị thực hiện ở mức giá không mong muốn trong điều kiện thị trường biến động mạnh.

Ví dụ: Nếu một nhà đầu tư đặt lệnh dừng giới hạn mua với mức giá dừng là 50 USD và mức giá giới hạn là 51 USD, khi giá tăng đến 50 USD, lệnh dừng mua sẽ được kích hoạt nhưng chỉ thực hiện nếu giá thị trường không vượt quá 51 USD. Nếu mức giá thị trường biến động mạnh và tăng hơn 51 USD, lệnh sẽ không được thực hiện

Thuật ngữ cơ bản trong lệnh dừng

Trong giao dịch hàng hóa phái sinh, các thuật ngữ cơ bản liên quan đến lệnh dừng bao gồm:

• Mức giá dừng (Stop Price): Đây là mức giá mà tại đó lệnh dừng sẽ được kích hoạt và trở thành lệnh thị trường hoặc lệnh giới hạn.
• Lệnh thị trường (Market Order): Là lệnh mua hoặc bán ngay lập tức tại giá hiện tại của thị trường. Khi lệnh dừng được kích hoạt, nó thường trở thành lệnh thị trường.
• Lệnh giới hạn (Limit Order): Là lệnh mua hoặc bán ở một mức giá cụ thể. 
• Kích hoạt (Trigger): Lệnh dừng sẽ được kích hoạt khi giá thị trường đạt đến hoặc vượt qua mức giá dừng.
• Giá hiện tại (Current Price): Là mức giá hiện tại trên thị trường.
• Giá mở cửa (Opening Price): Là mức giá khi bắt đầu phiên giao dịch.
• Giá đóng cửa (Closing Price): Là mức giá của hàng hóa khi kết thúc phiên giao dịch.
• Giá trần (High Price): Là mức giá cao nhất của hàng hóa trong một khoảng thời gian xác định.
• Giá sàn (Low Price): Là mức giá thấp nhất của hàng hóa trong một khoảng thời gian xác định.
• Khối lượng giao dịch (Volume): Là số lượng hợp đồng hàng hóa phái sinh được giao dịch trong một khoảng thời gian nhất định.
• Thanh khoản (Liquidity): Là khả năng mua hoặc bán hàng hóa mà không gây ảnh hưởng lớn đến giá của nó.

Hiểu rõ các thuật ngữ này sẽ giúp bạn giao dịch hàng hóa phái sinh một cách hiệu quả và quản lý rủi ro tốt hơn.

Những lưu ý khi sử dụng lệnh dừng

Sử dụng lệnh dừng khi giao dịch hàng hóa đòi hỏi sự thận trọng và hiểu biết sâu sắc để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

Hãy lưu ý những điều sau khi dùng lệnh dùng trong giao dịch.

1. Xác định mức giá dừng hợp lý

Nhà đầu tư cần xác định mức giá hỗ trợ và kháng cự thông qua phân tích kỹ thuật, từ đó làm cơ sở để đặt mức giá dừng phù hợp.

Ngoài ra, việc xem xét các yếu tố cơ bản như tin tức thị trường, báo cáo tài chính và các yếu tố kinh tế vĩ mô để xác định xu hướng giá của hàng hóa.

2. Tránh đặt mức giá dừng quá gần giá hiện tại

Nhà đầu tư không nên đặt mức giá dừng quá gần với giá hiện tại, bởi lệnh dừng có thể được kích hoạt ví giá hàng hóa bị nhiễu bởi sự biến động ngắn hạn, không phải do thay đổi xu hướng thực sự

Hãy đảm bảo mức giá dừng có đủ không gian để hấp thụ xu hướng dài hạn mà không bị các biến động nhỏ làm nhiễu.

3. Sử dụng lệnh dừng giới hạn để kiểm soát giá thực hiện

Lệnh dừng giới hạn giúp bạn kiểm soát giá mà lệnh sẽ được thực hiện sau khi được kích hoạt, từ đó tránh tình huống lệnh bị khớp ở mức giá không như mong muốn.

Lưu ý rằng lệnh dừng giới hạn có thể không được thực hiện nếu giá thị trường không đạt mức giá giới hạn sau khi lệnh dừng được kích hoạt.

4. Cân nhắc điều kiện thị trường

Nếu thị trường biến động mạnh, mức giá dừng có thể bị vượt qua (gapping) khiến cho lệnh không được thực hiện đúng như mong muốn.

Ngược lại, trong thị trường ít thanh khoản, giá có thể di chuyển đột ngột và kích hoạt lệnh dừng ở mức giá không mong muốn.

5. Đặt lệnh dừng dựa trên kế hoạch giao dịch

Sử dụng lệnh dừng như một phần của chiến lược quản lý rủi ro tổng thể, đảm bảo rằng bạn có thể tự động thoát khỏi vị thế khi thị trường di chuyển ngược lại với dự đoán của bạn. Hãy luôn đặt lệnh dừng theo kế hoạch giao dịch đã đề ra, tránh quyết định theo cảm tính

6. Theo dõi và điều chỉnh lệnh dừng khi cần thiết

Hãy thường xuyên theo dõi thị trường và điều chỉnh mức giá dừng nếu điều kiện thay đổi. Định kỳ đánh giá lại chiến lược giao dịch và mức giá dừng để đảm bảo chúng vẫn phù hợp với mục tiêu và tình hình thị trường hiện tại.

7. Sử dụng lệnh dừng để bảo vệ lợi nhuận

Xem xét sử dụng lệnh dừng kéo (trailing stop) để bảo vệ lợi nhuận. Lệnh này tự động điều chỉnh mức giá dừng theo hướng có lợi khi giá di chuyển theo hướng có lợi cho bạn.

Lời kết

Hiểu rõ về lệnh dừng và cách sử dụng hiệu quả là điều cần thiết cho mọi nhà đầu tư, bất kể trình độ kinh nghiệm. Bằng cách áp dụng lệnh dừng một cách hợp lý, nhà đầu tư có thể bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro tiềm ẩn, đồng thời gia tăng cơ hội thành công trên thị trường.